Προτάσεις για το πρόβλημα της διαχείρησης των αποβλήτων της Αττικής

Ελλάδα Απρίλιος του 2007
Στερεά και υγρά απόβλητα της Αττικής
Πως αντιμετωπίζεται το πρόβλημα διαχείρισης
Τι πρέπει να γίνει ακόμη άμεσα

Είμαστε στο παραπέντε

Με το θέμα της διαχείρισης των αποβλήτων έχουν ασχοληθεί και ασχολούνται πολλοί μελετητές Έλληνες και ξένοι. Οι Έλληνες αρθρογράφοι κρίνουν το θέμα πάντα επίκαιρο και καταγράφουν κάθε είδηση και λιγότερο η περισσότερο οι αρμόδιοι γνωρίζουν το θέμα αλλά δεν γνωρίζουν ίσως ότι είμαστε στο παραπέντε.

Οι προτάσεις για επίλυση των επί μέρους θεμάτων του προβλήματος όπως συμβαίνει συνήθως είναι κατευθυνόμενες από πολιτικούς ή οικονομικούς παράγοντες αφού πίσω από κάθε λύση διαφοροποιούνται τα συμφέροντα.

Το πρόβλημα είναι σύνθετο και γιαυτό εμπλέκονται πολλοί φορείς και αρμόδιοι και φυσικά δυστυχώς η ορθή και βέλτιστη λύση δεν είναι εύκολο να βρεθεί.

Χάρις στο διαδίκτυο σήμερα μπορεί κανείς εύκολα με κάποια προσπάθεια να καταγράψει τα συμβαίνοντα σε κάθε Χώρα και να δει και μελετήσει αναλυτικά το πρόβλημα για την περιοχή που τον ενδιαφέρει και φυσικά και για την Χώρα μας.

Στην Ελλάδα όπως και σε άλλες αναπτυσσόμενες Χώρες το πρόβλημα γίνεται οξύτερο από μέρα σε μέρα και οι τοπικές κοινωνίες το αντιμετωπίζουν ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες, τα τοπικά συμφέροντα τους και τους διαθέσιμους οικονομικούς πόρους.

Για την Ελλάδα οξύ είναι το πρόβλημα της Αττικής και γι’αυτό ότι θα γραφεί παρακάτω αφορά κυρίως αυτήν, αλλά χρήσιμα συμπεράσματα μπορούν να ληφθούν και από τις άλλες περιοχές της Χώρας ανάλογα με τον όγκο των αποβλήτων που αντιμετωπίζουν.

Απόβλητα στην Αττική όπως και οπουδήποτε αλλού είναι τα υγρά και τα στερεά.

Για τα υγρά απόβλητα, που είναι τα λύματα, αρμόδιος υπεύθυνος φορέας είναι η ΕΥΔΑΠ Α.Ε., ανώνυμος Εταιρεία με σχετική ευελιξία στην λήψη αποφάσεων γιατί το 60% και πλέον ανήκει στο Ελληνικό Δημόσιο και το υπόλοιπο 40% ανήκει σε Νομικά πρόσωπα και μικρό ποσοστό σε επενδυτές.

Η ΕΥΔΑΠ δεν εξυπηρετεί όλη την Αττική με τα δίκτυα αποχέτευσης που διαθέτει. Το Κέντρο βιολογικού Καθαρισμού της Ψυτάλλειας που άρχισε να κατασκευάζεται το 1983 είναι μια λύση που εξελίσσεται με πολλές ακόμη ενέργειες που πρέπει να γίνουν.

Πρέπει αφενός να ολοκληρωθεί το συντομότερο η κατάληξη της λυματολάσπης που σήμερα περιφέρεται είτε εντός ή εκτός της Ελλάδος και αφετέρου να επεκταθεί το δίκτυο αποχέτευσης και προς τους άλλους Δήμους με προτεραιότητα εκεί που έχουν δημιουργηθεί νέα αστικά κέντρα.

Αν και το πρόβλημα της λυματολάσπης οδηγήθηκε σε οριστική λύση με την τριτοβάθμια επεξεργασία που οδηγεί σε ξήρανση της ιλύος, τουλάχιστον για την σημερινή πραγματικότητα, θα πρέπει και να εξασφαλισθούν οι χρήστες του ξηραμένου προϊόντος που είναι καύσιμη ύλη η λίπασμα και εναλλακτικά ή εναπόθεση του σε κατάλληλους χώρους και όχι η απόρριψη του σε υπάρχουσες χωματερές.

Πρόταση

Επειδή το όλο Έργο της Ψυτάλλειας άρχισε να κατασκευάζεται το 1983, σήμερα το 2007, μετά από 24 χρόνια και με την ανάπτυξη της Αττικής θα πρέπει να δοθεί εντολή άμεσα να μελετήσει η ΕΥΔΑΠ τους όγκους που θα πρέπει να εξυπηρετηθούν με τις προσδοκώμενες επεκτάσεις και να προταθούν λύσεις για μια περίοδο μέχρι το 2040, δηλαδή 30ετίας. Στην μελέτη πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη εναπόθεσης ή και αξιοποίησης δια χρήσης του όγκου της ξηραμένης ιλύος. Δεν υπάρχει πολύς χρόνος διαθέσιμος για αυτές τις μελέτες και πρέπει μέχρι το τέλος του έτους να έχουν ληφθεί αποφάσεις.

Για τα στερεά απόβλητα που είναι τα πάσης μορφής οικιακά και βιομηχανικά σκουπίδια υπεύθυνος φορέας είναι Ο ΕΣΔΚΝΑ (Ενιαίος Σύνδεσμος Δήμων και Κοινοτήτων Νομού Αττικής) στον οποίο συμμετέχουν 72 Δήμοι και 17 Κοινότητες. Το Δ.Σ. έχει 119 μέλη και είναι αυτονόητο ότι είναι πολύ δυσκίνητος φορέας.

Πρόταση

Να γίνει Εταιρεία και τα 119 μέλη ή εκπρόσωποι των Δήμων και Κοινοτήτων να αποτελούν Αντιπροσωπευτική Συνέλευση στην οποία να λογοδοτεί ολιγομελές Διοικητικό Συμβούλιο. Ο Δ/νων Σύμβουλος πρέπει να είναι manager και όχι Δήμαρχος. Το αρχικό Κεφάλαιο να το καταθέσουν οι μετέχοντες. Έτσι θα υπάρχει και ετήσιος ισολογισμός που πρέπει να έχει και κέρδη. Έσοδα του μπορεί να είναι μέρος των ανταποδοτικών εσόδων που εισπράττουν οι Δήμοι. Ο εξοπλισμός αποκομιδής και οι λοιπές εγκαταστάσεις να αποτιμηθούν και να αποτελέσουν περιουσία του νέου φορέα. Στόχος πρέπει να είναι η Εταιρεία να αποδίδει κέρδη και να εισαχθεί στο Χρηματιστήριο όπως είναι η ΕΥΔΑΠ.

Ο ΕΣΔΚΝΑ ή όπως αλλιώς θα μπορούσε να ονομασθεί έχει να αντιμετωπίσει άκρως επείγοντα θέματα.

Το πρόβλημα διαχείρισης των αποβλήτων σε όλη την Χώρα αντιμετωπίζεται ακόμη κατά το πλείστον με χωματερές των οποίων ο αριθμός είναι μερικές χιλιάδες.

Εξ ορισμού χωματερή θεωρείται μία έκταση όπου γίνεται μια ανεξέλεγκτη ταφή απορριμμάτων ή και επί τόπου ανεξέλεγκτη ανοικτή καύση όταν η έκταση είναι μακριά από οικισμούς.

Μια πλέον σύγχρονη έκδοση των χωματερών είναι οι ΧΥΤΑ (Χώροι Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων) που προϋποθέτουν προετοιμασία του εδάφους εναπόθεσης των απορριμμάτων κατά τρόπον ώστε να μη μπορεί να μολυνθεί το υπέδαφος. Τελευταία έχουν εμφανισθεί και οι ΧΥΤΥ (Χώροι Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων). Αυτοί προϋποθέτουν να προϋπάρχει ανακύκλωση και δραστική μείωση των προς ταφή απορριμμάτων.

Στην Αττική στα Άνω Λιόσια έχουμε την μεγαλύτερη χωματερή της Ευρώπης που σχηματίσθηκε και μεγάλωσε με τα χρόνια σαν μια λύση ανάγκης που δεν ήθελε σημαντικές επενδύσεις.

Σε σχετικό άρθρο της «Καθημερινής» από 3/1/2007 εμφανίζεται το χρονικό της εξέλιξης των χωματερών της Αττικής τα τελευταία χρόνια. Σήμερα η χωματερή των Άνω Λιοσίων δέχεται ετησίως 1600000 τόνους αποβλήτων ή περίπου 4400 τόνους την ημέρα με σημαντικά προς αυτόν τον Δήμο κονδύλια.

Η διαχείριση των στερεών αποβλήτων προϋποθέτει μια σειρά ενεργειών που πρέπει να γίνουν σε συνδυασμό με την εφαρμογή των οδηγιών της Ε.Ε. που συνεχώς γίνονται αυστηρότεροι για την προστασία του περιβάλλοντος.

Σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία από το 2010, δηλαδή σε μόλις 3 χρόνια, θα επιτρέπεται η απευθείας ταφή μόνον του 56% των απορριμμάτων από το 2013 του 35% και μετά το 2020 μόλις το 18%
και δεν γνωρίζουμε αν εν τω μεταξύ δεν προκύψουν ακόμη αυστηρότερες οδηγίες.

Για ένα προγραμματισμό 30ετίας, δηλαδή μέχρι το 2040 ας δούμε τι στερεά απόβλητα θα έχουμε στην Αττική.

Σήμερα η ημερήσια παραγωγή αποβλήτων ανά κάτοικο εκτιμάται στην Χώρα μας σε 1 κιλό, τουλάχιστον για την Αθήνα, στα μεγάλα αστικά κέντρα της Αμερικής είναι 2 κιλά.

Με την προϋπόθεση μιας συντηρητικής πρόβλεψης για μια 30ετία, πάντα με στόχο το 2040 σε 1,5 κιλό ανά κάτοικο και με πληθυσμό της Αττικής να φθάνει τα 5 εκ. κατοίκους θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε σε όλη την Αττική 1.5 Χ 5000000 = 7500000 κιλά ή 7500 τόνους την ημέρα.

Για τα αμέσως επόμενα χρόνια έχουμε τις 3 ΧΥΤΑ που έχουν προγραμματισθεί να γίνουν, στη Φυλή, την Κερατέα και το Γραμματικό. Υπάρχουν ακόμη εκκρεμότητες για τις δύο τελευταίες θέσεις και για την πρώτη δεν υπάρχει ακόμη σύμβαση , υπάρχει όμως μια προσωρινή λύση του ΕΣΔΚΝΑ στην Φυλή που προβλέπει επάρκεια μέχρι Ιούλιο και μια Β΄ φάση για άλλα δυο χρόνια.

Σημειωτέον οι δύο άλλες ΧΥΤΑ θα μπορούν να δεχθούν μόνον 255000 τόνους τον χρόνο, 700 τόνους την ημέρα, από τους συνολικώς 2000000, (σήμερα 1600000) τον χρόνο ή 5500 τόνους την ημέρα που περιμένουν τα αμέσως επόμενα χρόνια και τους 7500 τόνους την ημέρα στο όχι πολύ μακρινό μέλλον .

Ο προϋπολογισμός του ΕΣΔΚΝΑ στο πλαίσιο του περιφερειακού του σχεδιασμού για ότι παραπάνω περιγράφονται και για άλλα Έργα σχετικά με την κατασκευή μικρών μονάδων ανακύκλωσης, μικρής μονάδας καύσης νοσοκομειακών αποβλήτων, ΣΜΑ (Σταθμών Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων), όπου με την συμπίεση ελαχιστοποιείται το κόστος μεταφοράς στον τελικό προορισμό, και άλλων πολύ απαραιτήτων συμπληρωματικών Έργων φθάνει τα 740 εκ Ευρώ, χωρίς να υπάρχει πρόβλεψη λύσης του μείζονος προβλήματος του μέλλοντος των αποβλήτων.

Που θα πηγαίνουν αυτά τα απόβλητα όταν κατά την Ε.Ε. μόνον το 18% κατά μέγιστο μπορεί να πηγαίνουν σε ΧΥΤΑ το 2020., δηλαδή τι θα γίνονται τα 82% των 7500, δηλαδή 6000 τόνοι ημερησίως ;;;

Εργοστάσια καύσης μικρής απόδοσης υπήρξαν και υπάρχουν στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ χωρίς τα αέρια και τα υπολείμματα των σε ότι αφορά στις μετρήσεις των να είναι αποδεκτά γιαυτό και η έντονη αντίδραση των οργανώσεων προστασίας του περιβάλλοντος όπως η Greenpeace.

Tόσον στην Ευρώπη όσον και στις ΗΠΑ δεν έχουν ακόμη αντιμετωπίσει το πρόβλημα της καύσης ανάλογα με τις σύγχρονες απαιτήσεις προστασίας του περιβάλλοντος γιατί με τις ΧΥΤΥ και με την διάθεση μεγάλων ελεύθερων εκτάσεων αντιμετώπισαν μέχρι σήμερα το πρόβλημα.

H Ελληνική Greenpiece με έκθεση της το 2005 χρησιμοποιεί στοιχεία του παρελθόντος για να τεκμηριώσει την θέση της κατά της καύσης των αποβλήτων. Είναι γεγονός ότι τα εργοστάσια καύσης τόσον της Ευρώπης όσον και των ΗΠΑ μικρού κατά κανόνα μεγέθους δεν είχαν όταν έγιναν ακόμη την τεχνολογία και την τεχνογνωσία που εφαρμόζεται σήμερα σε ότι αφορά την προστασία του περιβάλλοντος.

Αντίστοιχα το ίδιο έτος 2005 το Γερμανικό Υπουργείο Περιβάλλοντος Διατήρησης της Φύσης και Πυρηνικής Ασφάλειας δέχεται πλέον σήμερα την καύση με σύγχρονες μεθόδους. Δεν είχε δοθεί κατά το παρελθόν ανάλογη έμφαση στο θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος στις μικρές μονάδος που λειτουργούν από το 1965.

Ενώ για το 2007 στην Γερμανία υπάρχει πρόβλεψη για 72 εργοστάσια καύσης μέσης ημερήσιας απόδοσης τάξεως 600-700 τόνων ανά ημέρα το 1980 κατασκευάσθηκαν 42 εργοστάσια μέσης ημερήσιας απόδοσης 400 τόνων ανά ημέρα.

Δεν πρέπει να ξενίζει το γεγονός των πολλών σταθμών μικρής σχετικώς απόδοσης. Θα πρέπει να ληφθούν υπόψη α) το γεγονός ότι η Γερμανία έχει πολλά αστικά κέντρα όχι πολυπληθή και β) ότι η ζωή ενός αντίστοιχου εργοστασίου είναι τάξεως 25-30 ετών και λόγω της παλαίωσης και λόγω νεοεμφανιζόμενων τεχνολογιών και κανονισμών μεγαλύτερης προστασίας.

Σε άλλες Χώρες όπου το πρόβλημα του χώρου είναι οξύ και τα αστικά κέντρα είναι πολυπληθή αναγκάστηκαν έγκαιρα να κατασκευάσουν εργοστάσια ικανού μεγέθους για τις ανάγκες τους και με τεχνικές λύσεις κατάλληλες για την προστασία του περιβάλλοντος.

Το 1997, 160 Χώρες συμφώνησαν στο Κyoto, και υπέγραψαν σχετικό Πρωτόκολλο να ελαττώσουν τις εκπομπές διοξειδίου άνθρακα CO2, μεθανίου CH4, νιτρώδους οξειδίου N2O, υδροφθοριούχου άνθρακα HFCs, υπερφθοριούχου άνθρακα PFCs και θειούχου εξαφθοριιδίου SF6.

Ειδικά για το CO2 συμφώνησαν να μειωθεί κατά 5% μέχρι το 2012.

Για την αποτέφρωση των αποβλήτων η Ε.Ε. εξέδωσε και σχετική οδηγία 2000/76/ΕΚ που πρέπει να εφαρμόζεται από το 2002 και στην Χώρα μας.

Το ΙΣΤΑΜΕ σε έκθεση του από τον Φεβρουάριο του 2007 αποδέχεται σαν αναγκαία λύση την καύση.

Σήμερα η τεχνογνωσία όπου χρειάζονται εργοστάσια καύσης είναι ικανή να τα αντιμετωπίσει με συγκεκριμένες προδιαγραφές απαιτήσεων.

Η Σιγκαπούρη μια Χώρα με έκταση 700 τετρ. χλμ. και 4200000 κατοίκους είναι σήμερα μια καταπράσινη μοντέρνα Χώρα που έχει αντιμετωπίσει έγκαιρα το πρόβλημα των αποβλήτων της με τις πλέον σύγχρονες μεθόδους καύσης και αποτελεί σήμερα σημείο αναφοράς για μίμηση.

Το πρόβλημα των απόβλητων το έλυσε με συνδυασμό την καλλιέργεια του τρόπου συμπεριφοράς των κατοίκων της ώστε να υπάρχει συνεχής κοινωνική ευαισθησία και πολιτική βούληση.

Η Αττική με έκταση 3800 τετρ. χλμ. και του ιδίου περίπου αριθμού κατοίκων μπορεί τουλάχιστο στο νότιο τμήμα της να ομοιάζει με την Σιγκαπούρη.

Η Σιγκαπούρη έχει σήμερα 4 εργοστάσια καύσης συνολικής ικανότητος 8200 τόνων την ημέρα. Τα εργοστάσια αυτά λειτούργησαν με την εξής σειρά , το 1979, το πρώτο, και τα επόμενα με την σειρά το 1986, το 1992 και το 2000.

Το τελευταίο με ικανότητα καύσης 3000 τόνων την ημέρα είναι το πλέον σύγχρονο. Θεωρείται ως “green plant” γιατί εξοικονομεί πόσιμο νερό χρησιμοποιώντας για τους λέβητες νερό παραγωγής του από εγκαταστάσεις που λειτουργούν με την μέθοδο της αντίστροφης όσμωσης. Εξοικονομείται ποσότητα περίπου 194000 κυβ. μέτρα ετησίως. Το εργοστάσιο παράγει και ηλεκτρικό ρεύμα ισχύος 80 MW. To 80% της παραγωγής αποδίδεται στο δίκτυο της περιοχής και το 20% χρησιμοποιείται για τις ανάγκες του συγκροτήματος. Οι τεχνικές καινοτομίες είναι πολλές και αξιόλογες. Υπάρχουν 4 μεγάλης χωρητικότητας περιστρεφόμενοι σπαστήρες για βελτίωση της απόδοσης γιατί τα απόβλητα φθάνουν σε διάφορα μεγέθη. Στους θαλάμους καύσης αναπτύσσονται μεγάλες θερμοκρασίες τάξεως 1000 και πλέον βαθμών Κελσίου, που είναι και το μυστικό της μη δημιουργίας επικινδύνων αερίων, και χρησιμοποιούνται για την επένδυση τους πλάκες από SiC σαν πυρίμαχη ύλη για να αποφεύγονται οι συχνές συντηρήσεις.

Το κόστος του συγκροτήματος ανήλθε σε 420 εκ. Ευρώ.

Από την καύση ο όγκος των αποβλήτων ελαττώνεται κατά 90% και ένα 10% σε μορφή στάκτης ή μπαζών από κατεδαφίσεις κτιρίων μεταφέρεται σε ειδική χωματερή που έχει ειδικά διαμορφωθεί σε απόσταση 25 χλμ.

Η υπόψη χωματερή έγινε σε ένα μικρό νησάκι με κλείσιμο ενός κόλπου του με μπλοκ 7 χλμ που καλύφθηκε με αδιάβροχη μεμβράνη και θαλασσινή άργιλο για να κρατάει τα υγρά απόβλητα που δημιουργούνται και να προστατεύεται έτσι το θαλάσσιο περιβάλλον. Υπάρχουν πηγάδια εποπτείας της κίνησης των υγρών αποβλήτων και εργοστάσιο επεξεργασίας των. Τα στερεά απόβλητα που προέρχονται από μπάζα και η στάκτη της καύσης μεταφέρονται στην υπόψη χωματερή με φορτηγίδες. Μπορεί να χωρέσει 63 εκ. μέτρα αποβλήτων, καλύπτει επιφάνεια 3.5 τετραγωνικά χιλιόμετρα και θα επαρκέσει για 25 χρόνια. Είναι χωρισμένη σε κύτταρα και αποτελεί αξιοθέατο Έργο σε ότι αφορά την προστασία του περιβάλλοντος και έχει πολλούς τουρίστες επισκέπτες που πάνε για ψάρεμα ή για τα πολυπληθή πουλιά που βρίσκουν εκεί καταφύγιο.

Το κόστος αυτής της χωματερής ανήλθε σε 285 εκ. Ευρώ.

Άλλες Χώρες που διαθέτουν μεγάλες μονάδες καύσης αποβλήτων είναι η Αυστραλία, , το Χονγκ-Κονγκ, η Νότιος Κορέα Ιαπωνία και η Ταϊβάν.

Η Ινδονησία που έχει ήδη μικρές μονάδες καύσης έχει αποφασίσει για την Τζακάρτα να αντιγράψει την ως άνω μονάδα της Σιγκαπούρης και προτίθεται να εγκαταστήσει 4 μονάδες των 2000 τόνων ανά ημέρα κατά το τρέχον έτος 2007.

Εξ άλλου η Σιγκαπούρη παρήγγειλε ήδη από το 2005 νέα μονάδα 800 τόνων ανά ημέρα με σύγχρονη παραγωγή 20 MW και με έτος προβλεπόμενης λειτουργίας το 2009, προφανώς για να αντικαταστήσει την πρώτη μονάδα του 1979 που συμπληρώνει τα 30 χρόνια.

Στις ΗΠΑ από το 2003 υπάρχουν πολλές μικρές μονάδες καύσης που δημιουργούν πολλά προβλήματα στο περιβάλλον και προς στιγμήν φάνηκε ότι η καύση των αποβλήτων δεν θα συνεχιζόταν λόγω μόλυνσης του περιβάλλοντος. Αλλά η σωστή καύση είναι η μόνη λύση του προβλήματος.

Η EPA (Environment Protection Agency) είναι η Κρατική Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ, που από το 2003 εξετάζει την ανάγκη ύπαρξης μεγάλων μονάδων καύσης αποβλήτων και εξετάζει τις προϋποθέσεις που πρέπει να υπάρχουν για την προστασία του περιβάλλοντος και καθησυχάζει τις οργανώσεις προστασίας αναφέροντας ότι με τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες πάνω από 1000 βαθμούς Κελσίου και άλλες ρυθμίσεις οι εκπομπές επικινδύνων αερίων, τοξικών αποβλήτων και διοξινών είναι αμελητέες σε σύγκριση με άλλες πηγές.

Με θεώρηση όλων των παραπάνω η καύση των αποβλήτων σε μεγάλα αστικά κέντρα είναι αναγκαία και δε υπάρχει άλλη λύση με την προϋπόθεση ότι ακολουθείται η σύγχρονη τεχνογνωσία. Δυστυχώς δεν υπάρχει άλλη τεχνικοοικονομική λύση και αυτή η μονοσήμαντη λύση είναι οπωσδήποτε αναγκαία και ακριβή.

Πρόταση

Έχοντας υπόψη ότι οι ΧΥΤΑ πολύ σύντομα θα πρέπει να καταργηθούν από τις απαιτήσεις της Ε.Ε. που έχει τρόπους να τις επιβάλλει, στην Αττική θα πρέπει να υπάρξουν εργοστάσια καύσης ως εξής.

2010 ταφή 56% καύση 44%
2013 ταφή 35% καύση 65%
2020 ταφή 18% καύση 82%

Με προβλεπόμενες ως ανωτέρω ποσότητες που θα υπάρχουν από 5500-7500 τόνους ημερησίως πρέπει το 2010 να υπάρχει μια μονάδα απόδοσης τουλάχιστον 2000 τόνων ανά ημέρα, το 2013 άλλη μια όμοια μονάδα και το 2020 άλλη μια των 2000.

Οι προγραμματισμένοι ΧΥΤΑ από τώρα μπορεί να προβλεφθεί να χρησιμοποιηθούν και για τα κατάλοιπα των εργοστασίων καύσης και τα μπάζα. Με κατάλληλη διαμόρφωση τους σε κύτταρα αυτοί οι ΧΥΤΑ μπορούν να αποδίδονται στο κοινό σαν χώροι ψυχαγωγίας.

Αν αυτό δεν καταστεί δυνατόν να πραγματοποιηθεί στους συγκεκριμένους χώρους που έχουν επιλεγεί θα πρέπει παράλληλα με τα εργοστάσια καύσης να εξασφαλίζονται και οι ανάλογες κατάλληλες χωματερές.

Δυστυχώς για τον πρώτο αναγκαίο σταθμό ο εναπομένων χρόνος είναι ανεπαρκής και πρέπει να ληφθούν αποφάσεις με σύντομες διαδικασίες. Αλλά και οι άλλες προτάσεις απαιτούν σύντομες διαδικασίες.

Οι ως άνω προτάσεις υποβλήθηκαν τον Απρίλιο του 2007 στους αρμόδιους Υπουργούς ΥΠΕΧΩΔΕ και ΥΠΕΣΔΔΑ και στον Δήμαρχο των Αθηναίων, επίσης τον Οκτώβριο του 2007 στον Επίτροπο Περιβάλλοντος της Ε.Ε. που είναι Έλληνας και τέλος τον Νοέμβριο του 2007 στο Γραφείο του Πρωθυπουργού.











Συνημμένα που ελήφθησαν υπόψη για την παρούσα μελέτη – έρευνα και για να διατυπωθούν οι προτάσεις είναι τα εξής :

Υγρά απόβλητα

- ΚΕΛ Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων Ψυτάλλειας, ΕΥΔΑΠ
- Ανακοίνωση ΥΠΕΧΩΔΕ για την υπογραφή της σύμβασης για την ξήρανση της λυματολάσπης Ψυτάλλειας
- Λυματολάσπη τέλος
- Εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων
- Μεσόγεια 2006, Μεζονέτες χωρίς αποχέτευση

Στερεά απόβλητα

- Σύγχρονο μέθοδοι μηχανικής ανακύκλωσης κομποστοποίησης
- Διαχείριση στερεών αποβλήτων από ΙΣΤΑΜΕ
- ΧΥΤΑ από ΕΣΔΚΝΑ
- Εργοστάσιο μηχανικής ανακύκλωσης κομποστοποίησης
από ΕΣΔΚΝΑ
- Προγραμματισμός Έργων από ΕΣΔΚΝΑ
- Συνέντευξη Πρόεδρου του ΕΣΔΚΝΑ
- Μόνο ΧΥΤΑ στις 3 περιοχές λέει το ΥΠΕΧΩΔΕ , Καθημερινή
- Στο Θριάσιο όλα τα σκουπίδια και τα επόμενα χρόνια, Ριζοσπάστης
- Ανακοίνωση τύπου του ΥΠΕΧΩΔΕ, Νοέμβριος 2005 για το θέμα της λειτουργίας του ΧΥΤΑ Άνω Λιοσίων
- Τι είναι ΧΥΤΑ
- Τ.Ε.Ε., Χωματερές λάθος ο Εθνικός σχεδιασμός
- Το χρόνιο πρόβλημα των χωματερών, Καθημερινή
- ΥΠΕΣΔΔΑ Ομιλία Καθηγητού κ. Προκ. Παυλόπουλου για την διαχείριση των απορριμμάτων
- Η χωματερή πάει παραλία , Τα Νέα
- Κάθε χρόνο 400 στρέμματα στην Ελλάδα γίνονται ΧΥΤΑ, Καθημερινή

Καύση αποβλήτων

- Καύση, ανακύκλωση, κομποστοποίηση, Καθημερινή
- Τύποι καύσης από Greenpeace
- Καύση αποβλήτων, ακριβή, αναποτελεσματική, Greenpeace
- Καύση αποβλήτων, Greenpeace
- Αποτέφρωση αποβλήτων, Οδηγία 2000/76/ΕΚ
- Καύση των αποβλήτων του Κόσμου, Der Spiegel
- Καύση αποβλήτων, είναι ένας πιθανός κίνδυνος ;; Υπουργείο Περιβάλλοντος,, Διατήρησης της Φύσεως, και Πυρηνικής Ασφάλειας, Σεπτ. 2005
- Καύση επικινδύνων αποβλήτων, Κυβερνητική Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος,
- Διαχείριση αστικού και βιομηχανικού περιβάλλοντος, Υπουργείο Εξωτερικών Σιγκαπούρης κλπ. 612 Ιουνίου 2006
- Νέα χαρακτηριστικά στο μεγαλύτερο και νεώτερο εργοστάσιο καύσης της Σιγκαπούρης, από Υπουργείο Περιβάλλοντος, 22/11/2000
- Γενική περιγραφή από το Υπουργείο Περιβάλλοντος της Σιγκαπούρης για το περιβάλλον και την δημόσια υγεία, 2000
- Απόβλητα, λιγότερα ανακύκλωση, από το Υπουργείο Περιβάλλοντος της Σιγκαπούρης 2000
- Χωματερή του Semakau, για τα υπολείμματα του εργοστασίου καύσης και τα μπάζα, 3 Νοεμβρίου 2004
- Το εργοστάσιο καύσης στο Τuas South της Σιγκαπούρης, 10 Νοεμβρίου 2004
- Το νέο εργοστάσιο καύσης της Σιγκαπούρης των 800 τόνων, 14 Νοεμβρίου 2005
- Η Τζακάρτα αντιγράφει τα σχέδια των γειτόνων, Πρεσβεία της Δημοκρατίας της Ινδονησίας στην Οτάβα,