ΚΕΛ Ψυτττάλειας

ΚΕΛ Ψυττάλειας

Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων Ψυττάλειας (ΚΕΛΨ)
Το έργο άρχισε να κατασκευάζεται το 1983, όταν αποφασίστηκε η μεταφορά και η επεξεργασία των λυμάτων της Αττικής στη νήσο Ψυττάλεια. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα Κέντρα Επεξεργασίας Λυμάτων στην Ευρώπη, συνολικού κόστους 70 δισ. δρχ., το οποίο συμβάλει αποφασιστικά στην εξυγίανση του Σαρωνικού και στην αναβίωση της χλωρίδας και της πανίδας του.

Το έργο της Ψυττάλειας αποτελείται από τα εξής επιμέρους έργα:

Συμπληρωματικός Κεντρικός Αποχετευτικός αγωγός (ΣΚΑΑ)
Μηχανική επεξεργασία των λυμάτων στον Ακροκέραμο
Δίδυμος υποθαλάσσιος αγωγός (ανεστραμμένος σίφωνας) από τον Ακροκέραμο στη νήσο Ψυττάλεια
Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων στη Ψυττάλεια
Σύστημα αγωγών εκβολής

Λειτουργία Α΄ Φάσης του Κέντρου Επεξεργασίας Λυμάτων Ψυττάλειας
Η κατασκευή της Α΄ φάσης ολοκληρώθηκε το 1993 και από το Νοέμβριο του 1994 το ΚΕΛΨ βρίσκεται σε κανονική λειτουργία. Τα λύματα της Αθήνας (περίπου 720.000 κ.μ. ημερησίως) αφού υποστούν την αναγκαία προεπεξεργασία (εσχάρωση - εξάμμωση) στον Ακροκέραμο, οδηγούνται μέσω του συστήματος ανεστραμμένων σιφώνων στη νήσο Ψυττάλεια. Προς αποφυγή περιβαλλοντικών οχλήσεων, οι εγκαταστάσεις προεπεξεργασίας είναι καλυμμένες, και ο περιεχόμενος αέρας υφίσταται συνεχή καθαρισμό, μέσω συστήματος μονάδων απόσμησης.
Στην Ψυττάλεια τα λύματα υποβάλλονται σε κυρίως επεξεργασία, δηλαδή σε πρωτοβάθμια καθίζηση. Στη συνέχεια, μέσω των αγωγών διάθεσης οδηγούνται σε ικανοποιητικό βάθος και διαχέονται στον αποδέκτη, το Σαρωνικό Κόλπο, επιτυγχάνοντας υψηλή αραίωση τόσο κατά το καλοκαίρι, όσο και κατά το χειμώνα. Μέσω της πρωτοβάθμιας επεξεργασίας τα αιωρούμενα στερεά των λυμάτων μειώνονται κατά 60% περίπου και το οργανικό φορτίο (BOD) κατά 35% περίπου και φθάνουν σε μέσες συγκεντρώσεις 160 mg/l και 250 mg/l αντίστοιχα, στα επεξεργασμένα λύματα. Ειδικότερα τα χαρακτηριστικά (συγκεντρώσεις σε mg/l) των εισερχομένων λυμάτων είναι (μέσες τιμές περιόδου 9/96 - 8/00): αιωρούμενα στερεά 446, πτητικά αιωρούμενα στερεά 338, BOD 418 και COD 948, ενώ τα αντίστοιχα μεγέθη στην εκροή είναι: αιωρούμενα στερεά 159, πτητικά αιωρούμενα στερεά 126, BOD 250 και COD 529. Η θερμοκρασία των λυμάτων κυμαίνεται μεταξύ 17ο και 26ο C και χαρακτηρίζονται από μέση τιμή pΗ ίση προς 7,4.
Η ιλύς, η οποία προκύπτει από τον καθαρισμό των λυμάτων, υφίσταται μια σειρά διεργασιών προς αδρανοποίηση και ελάττωση του όγκου της (προπάχυνση, αναερόβια χώνευση, αφυδάτωση) και τελικά διατίθεται προς υγειονομική ταφή. Κατά την αναερόβια χώνευση (που χαρακτηρίζεται από μέση απόδοση διάσπασης οργανικού φορτίου ίση προς 42%) παράγεται βιοαέριο, σε μέση ποσότητα περίπου 50.000 κ.μ./ημέρα, ενώ η παραγόμενη ποσότητα αφυδατωμένης ιλύος είναι περίπου 280 t/ημέρα.
Από τις αρχές του 2001 λειτουργεί στην Ψυττάλεια μια σύγχρονη μονάδα συμπαραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας από την καύση του βιοαερίου που παράγεται στο ΚΕΛΨ. Η μονάδα, προϋπολογισμού 3,8 δισ. δρχ. - η οποία χρηματοδοτήθηκε κατά 50% από την Ευρωπαϊκή Ένωση - θα έχει δυναμικότητα 7,4 MW και θα παράγει ικανές ποσότητες ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας για να καλυφθούν οι ανάγκες του ΚΕΛΨ στην παρούσα φάση της λειτουργίας του, ενώ η πλεονάζουσα ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας θα πωλείται στη ΔΕΗ. Με τον τρόπο αυτό θα εξασφαλιστεί ενεργειακή αυτονομία και μείωση του κόστους λειτουργίας του ΚΕΛΨ, ενώ θα αξιοποιείται πλήρως η παραγόμενη ποσότητα βιαερίου. Ακόμη, η θερμική ενέργεια από την ψύξη των μηχανών βιοαερίου θα χρησιμοποιείται για τη θέρμανση των χωνευτών ιλύος και μελλοντικά για την ξήρανση της αφυδατωμένης ιλύος.

Λειτουργία Β΄ Φάσης του Κέντρου Επεξεργασίας Λυμάτων Ψυττάλειας
Οι εργασίες για την κατασκευή της Β΄ φάσης των έργων στο Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων Ψυττάλειας έχουν αρχίσει από τον Φεβρουάριο του 1999 και περιλαμβάνουν εκτεταμένες εκσκαφές για την προετοιμασία του χώρου, όπου θα κατασκευαστούν μεταξύ άλλων οι δεξαμενές αερισμού και τελικής καθίζησης, καθώς και οι νέες δεξαμενές χώνευσης. Οι εργασίες εκτελούνται υπό την επίβλεψη του ΥΠΕΧΩΔΕ, το οποίο έχει και την ευθύνη της οριστικής μελέτης της εγκατάστασης, έτσι ώστε αυτή να ανταποκρίνεται προς τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.
Με την ολοκλήρωση των έργων της Β΄ φάσης (κατασκευή εγκαταστάσεων βιολογικού καθαρισμού των λυμάτων και επεξεργασίας της προκύπτουσας ιλύος), η μείωση του ρυπαντικού φορτίου των λυμάτων θα υπερβαίνει το 90%. Στα πλαίσια της εκπλήρωσης των όρων σχετικής Κοινοτικής Οδηγίας, έχει σχεδιαστεί η ελάττωση του οργανικού φορτίου (BOD) σε 25 mg/l και των αιωρουμένων στερεών σε 35 mg/l στην εκροή των επεξεργασμένων λυμάτων, καθώς επίσης και η μείωση του ολικού αζώτου κατά 80-90%.
Ο βιολογικός καθαρισμός των λυμάτων στη Β΄ φάση θα πραγματοποιείται σε δεξαμενές αερισμού, οι οποίες θα ακολουθούνται από δεξαμενές τελικής καθίζησης. Κατά τη λειτουργία θα επιτυγχάνεται σε σημαντικό βαθμό και η απομάκρυνση του οργανικού αζώτου, μέσω διεργασιών νιτροποίησης - απονιτροποίησης, προς αποτροπή του ευτροφισμού του αποδέκτη. Η δευτεροβάθμια ιλύς θα υφίσταται μηχανική πάχυνση, χώνευση (μαζί με την πρωτοβάθμια ιλύ) και αφυδάτωση, με αντίστοιχες αυξήσεις στις παραγόμενες ποσότητες βιοαερίου και αφυδατωμένης ιλύος.

Τα έργα της Β΄ φάσης, προϋπολογιζόμενης δαπάνης περίπου 34 δισ. δρχ. έχουν προταθεί προς ένταξη στα χρηματοδοτούμενα έργα του Ταμείου Συνοχής. Συμπερασματικά: Με την ολοκλήρωση και της Β΄ φάσης των έργων στο ΚΕΛΨ, ο Σαρωνικός θα δέχεται επεξεργασμένα λύματα με πολύ μικρό ποσοστό επιβάρυνσης, σε ρυπαντικό φορτίο και θρεπτικά στοιχεία που συμβάλλουν στο ανεπιθύμητο φαινόμενο του ευτροφισμού. Επομένως, αναμένεται ότι η βελτίωση του θαλασσίου περιβάλλοντος του Σαρωνικού Κόλπου θα συνεχιστεί με ταχύτερο ρυθμό, έτσι ώστε σχετικά σύντομα να αποκατασταθεί η ισορροπία των οικοσυστημάτων που διαβιούν σε όλη την έκταση του Σαρωνικού Κόλπου.
Γενική περιγραφή εγκαταστάσεων ΚΕΛΨ
Δεξαμενές πρωτοβάθμιας καθίζησης
Έξι ορθογωνικές δεξαμενές πρωτοβάθμιας καθίζησης, διαστάσεων (σε m) 100 χ 20 χ 3, συνολικού όγκου 36.000 κ.μ.
Τρεις κλειστές κυλινδρικές δεξαμενές προπάχυνσης ιλύος, διαμέτρου 25μ., βάθους 5 μ. περίπου, συνολικού ωφέλιμου όγκου 7.380 κ.μ.
Τέσσερις κλειστές κυλινδρικές δεξαμενές χώνευσης ιλύος, διαμέτρου 30 μ., συνολικού όγκου 40.000 κ.μ.
Τέσσερις κυλινδρικές δεξαμενές μεταπάχυνσης - αποθήκευσης ιλύος, διαμέτρου 25 μ., βάθους 6 μ. περίπου, εκάστη ωφέλιμου όγκου 2.900 κ.μ. έκταση.